Kościół Wniebowzięcia NMP – przepiękny kościół zbudowany w stylu neogotyckim
Architektura świątyni
Ta majestatyczna świątynia, widoczna z niemal każdego zakątka miasta Kamianka-Buzka, wyróżnia się na tle wszystkich innych okolicznych budynków. I swoim majestatem – wieża kościoła zdaje się wdzierać w bezkresne niebo. A cała świątynia zbudowana jest z litej, nieotynkowanej czerwonej cegły.
В Kościół Wniebowzięcia NMP w Kamionce-Bużce ma wiele wspólnego z lwowskim kościołem św.Elżbety. Zostały zaprojektowane mniej więcej w tym samym czasie przez tego samego architekta, a figura ukrzyżowanego Chrystusa na frontonie cerkwi Wniebowzięcia NMP jest kopią rzeźby ze lwowskiej Elżbiety.
Neogotyk obserwuje się dosłownie wszędzie, od zewnętrznych ścian i architektury kościoła po wewnętrzne elementy kościoła.
Budowa świątyni
W 1908 roku stary kościół został rozebrany z powodu błędów konstrukcyjnych, pomimo remontów w 1869 i 1874 roku. Od sierpnia 1910-1914 – budowa nowego neogotyckiego kościoła według projektu Teodora Tałowskiego na wzór kościoła św. Elżbiety we Lwowie (projekt opracowano w 1901 r.). Jest to trójnawowa bazylika na planie krzyża z pięciobocznymi skrzydłami transeptu i ołtarza, do którego przylegają dwie zakrystie.
Z przodu bardzo wysoka wieża, nakryta ostrym dachem z czterema ostrołukowymi ozdobnymi wieżami. Fasada jest bogato zdobiona neogotyckimi detalami: łukowymi portalami w kształcie strzał, maswerkami, rozetami, wimpergami, płaskorzeźbami fryzowymi, blendami i gzimami.
Kościół w latach 1914-1918
Prace budowlane nadzorowali lwowski architekt Jan Novoryt i Wincenty Bednarski z Radomyśla. Parafianie pomagali pieniędzmi i pracą. Na fasadzie znajduje się monumentalna rzeźba Chrystusa autorstwa lwowskiego rzeźbiarza Ryszarda Plikhala, którą wykonał Franciszek Yaskovsky.
14 maja 1911 – biskup Władysław Bandurski poświęcił kamień na budowę kościoła.
1914-1918 – I wojna światowa przerwała pracę wykończeniowe. 1915 – Rosjanie wywieźli miejscowego kapłana do Kijowa oraz zabrali dzwony. lipiec-sierpień 1915 – budynek zostaje uszkodzony, zniszczona plebania i zabudowania gospodarcze przy kościele. 1916 – dzwony konfiskowane przez wojska austriackie. Został tylko jeden 20-kilogramowy dzwon.
14 sierpnia 1915
Odbudowa świątyni po I wojnie światowej
Remont po I wojnie światowej
Okres świątyni 1919-1944
22.12.1921 – cerkiew zdobią witraże z krakowskiego warsztatu Żeleńskiego.
W latach 1928-1930 – ołtarz i ambonę wyrzeźbił Jan Wojtowicz z Przemyśla wg projektu Jana Rarogewicza.
16 maja 1921 , 1929 – konsekracja arcybiskupa Bolesława Twardowskiego, wyremontowany po I wojnie światowej.
W latach 1939-1945 – w czasie II wojny światowej kościół nie uległ zniszczeniu.
1944 – proboszcz ks. Jan Czyrek i wikariusze wyjeżdżają do Polski.
W latach 1903-1944 – opat ks. Jan Chirek miał od 7 do 10 tysięcy parafian, ponad dwa tuziny osad. Parafia posiadała kapliczki filialne w mieście (Kościół Św. Ducha, Kaplica Św. Jana Nepomucena, Fundacja Nowakowskiego) oraz we wsiach: Berbeki (1903), Dalnych (1902), Mazyarnia (1903), Obydiv (1882) , Pidrudne (1904), Ruda (1905), Rożanka (1905), Turky (1925), Jagidnia (1910) i Jasenica.
Komunia Święta ks.Jan Chirek
Okres świątyni od 1946 do 1989
1947-1989 – zamknięty i zdewastowany (spalona wieża, rozebrany dach, wybite witraże i szyby okien, wnętrze ogołocone z całego wystroju z wyjątkiem ołtarza głównego i ambony).
W tym okresie kościoł służy jako magazyn zboża, sklep meblowy, punkt napełniania syfonów wodą.
1969 – spłonęła wieża świątyni.
Pożar w wieży w 1969 r.
Pod koniec lat 70-tych świątynia została zamieniona na sklad
Kościół w latach 80-tych
Najnowsza historia świątyni
Okres nowożytnej historii świątyni rozpoczyna się w 1989 roku. Kościół zostaje zwrócony pod opiekę lokalnej społeczności rzymskokatolickiej. 18 listopada 1989 – Eucharystia została odprawiona i konsekrowana przez ks. Rafała Kernyckiego.
W latach 1992-2009 był proboszczem parafii ks. Władysław Derunow. W czasie posługi księdza Władysława odbudowano spaloną wieżę i odrestaurowano dach kościoła. a świątynia jest otynkowana i pomalowana od wewnątrz.
Kościół bez wież
Przed zainstalowaniem nowych wież na spalonej wieży
Wznoszenie nowych wież na spalonej wieży
14.06.1996 – świątynia została formalnie ustanowiona sanktuarium Pana Jezusa Konającego z Milatyna. 14.09.1997 – arcybiskup Marian Jaworski koronuje obraz koronami, które błogosławił i poświęcił Ojciec Święty Jan Paweł II w Krośnie podczas kanonizacji bł. Jana z Dukli, w czasie pielgrzymki do Polski w 1997 r.
Dziś murowany kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (kościół-sanktuarium Umierającego Pana Jezusa Mylatyna) w Kamionce-Buzkiej funkcjonuje zgodnie z przeznaczeniem, jest w zadowalającym stanie i należy do zabytków architektury o znaczeniu lokalnym.
Montaż nowych wież na spalonej wieży
Prace wewnętrzne w kościele
Wymiana zniszczonej podłogi przez mistrzów
Najnowsza historia świątyni w XX wieku
18.11.1989 – kościół zwrócono miejscowej wspólnocie rzymokatolików. Mszę św. sprawował oraz poświęcenie kościoła dokonał o. Rafał Kiernicki OFMConv, biskup pomocniczy archidiecezji lwowskiej. Z powodu braku kapłanów początkowo parafia w Kamionce Buskiej była obsługiwana jako dojazdowa. Msza św. była sprawowana w czwartki, piątki i niedziele. 26.12.1989 – po raz pierwszy po otworzeniu spustoszonej świątyni przyjechał arcybiskup Marian Jaworski, czciciel Pana Jezusa Milatyńskiego. 8.04.1990 – pierwszą niedziela palmowa, w Eucharystii uczestniczy 29 osób. 1992-2009 – proboszczem ks. Władysław Derunow. 1992 – wystawiona nowa wieża w miejsce spalonej oraz zrobiony dach. 1995 – przy świątyni na stałe rezyduje kapłan. 14.09.1995 – odpustowej uroczystości Podwyższenia Krzyża św. przewodniczyli: ówczesny metropolita lwowski, abp Marian Jaworski, bp Rafał Kiernicki oraz ks. Mieczysław Mokrzycki, obecny arcybiskup lwowski. Do kościoła przeniesiono i uroczyście w nim intronizowano starą kopię cudownego obrazu Pana Jezusa Milatyńskiego, pochodzącą z katedry lwowskiej, która od 1993 r. odbierała kult w kaplicy cmentarnej w pobliskim Streptowie. 1996 – otynkowanie wnętrza świątyni. 14.06.1996 – świątynia została formalnie ustanowiona sanktuarium Pana Jezusa Konającego z Milatyna. 14.09.1997 – arcybiskup Marian Jaworski koronuje obraz koronami, które błogosławił i poświęcił Ojciec Święty Jan Paweł II w Krośnie podczas kanonizacji bł. Jana z Dukli, w czasie pielgrzymki do Polski w 1997 r.
Najnowsza historia świątyni w XXI wieku
Czerwiec 2001 – św. Jan Paweł II błogosławi obraz, przebywając we Lwowie. W czasie pobytu św. Jana Pawła II we Lwowie, jako dar parafii i dziękczynienie za odnowienie kultu, dzieci niepełnosprawne złożyły Ojcu Świętemu w darach ofiarnych wizerunek Pana Jezusa Konającego z Milatyna. 2006 – pomalowanie wnętrza kościoła w 5. rocznicę pobytu św. Jana Pawła II na Ukrainie i w 80. rocznicę urodzin metropolity lwowskiego Kardynała Mariana Jaworskiego – jako wotum i dziękczynienie za duchowe i materialne wsparcie, wyraz wdzięczności wiernych. Wspólnota wystąpiła do lokalnych władz z prośbą o upamiętnienie tego wydarzenia przez nadanie na cześć Papieża ulicy, przy której znajduje się sanktuarium w Kamionce Buskiej, imienia Jana Pawła II. 14.09.2009 – w 25. rocznicę konsekracji biskupa metropolity Kardynała Mariana Jaworskiego uroczyste obchody 20-lecia ponownego oddania kościoła i jego odbudowy oraz jubileusz 100-lecia istnienia świątyni. 2009-2011 – administratorem parafii mianowany ks. Adam Bezak z diecezji Tarnowskiej (Polska). W 2009 roku w lewym skrzydle bocznym kościoła wybudowano mieszkania dla opatów kościoła. 2011-2017 – administrator ks. Wiktor Stachów. W 2016 roku wymieniono ławki w świątyni. W 2017 r. pomalowano część dachu kościoła. Od 2017 roku do dziś – administrator parafii ks. Grzegorz Ząbek (Polska). W marcu 2020 roku przed kościołem powstał skwer.